دندانپزشک
رشته دندانپزشکی یکی از کاربردی ترین رشته های درمانی در زندگی بشر است که شاغلین آن میتواند تمام مشکلات و مسائل مربوط به دهان، دندان، لثه و حتی استخوان فک‌ها را شناسایی کرده و درمان کنند. و از آنجا که سلامت دهان و دندان پلی به سوی سلامت کلی و عمومی بدن است، اهمیت کار دندانپزشکان در هر تخصصی قابل انکار نیست. ما در این مقاله کاری به تخصص های دندانپزشکی نداریم و صرفا تلاش کرده ایم تا در خصوص خدمات و اقداماتی که یک دندانپزشک عمومی به مراجعان ارائه می دهد صحبت کنیم و توضیح دهیم که چرا دندانپزشکان عمومی نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارند.
دندانپزشکی چیست؟ (کمی درباره این رشته)
دندانپزشکی یا (Dentistry)، شاخه ای از علوم پزشکی است که شامل مطالعه، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها، اختلالات و مشکلات حفره دهان، دندان و همچنین مخاط دهان، ساختارها و بافتهای مجاور و مرتبط با دندان (به ویژه در ناحیه فک و صورت) می شود.
گرچه در وهله اول تمرکز این رشته عموماً روی دندان است، اما رشته دندانپزشکی محدود به دندان نیست بلکه بخش هایی از جمجمه و صورت از جمله مفصل گیجگاهی فکی و سایر ساختارهای پشتیبانی کننده، عضلانی، لنفاوی، عصبی، عروقی و تشریحی فک و صورت را نیز شامل می شود.
دندانپزشک عمومی کیست؟
رشته دندانپزشکی شامل زیرشاخه های زیادی است ولی دندانپزشکان ابتدا دوره عمومی دندانپزشکی را می گذرانند و پس از شرکت در آزمون تخصصی میتوانند رشته های تخصصی دیگری مانند ارتودنسی دندان و … را پشت سر بگذارند. به کسانی که مدرک پایه ای و عمومی دندانپزشکی را دارند دندانپزشک عمومی گفته می‌شود.
حدود 70 درصد دندانپزشکان تنها یک دندانپزشک عمومی هستند
درصد کمی از دندانپزشکان تخصص دریافت می کنند. در حقیقت، حداقل در کشوری مانند آمریکا تقریباً 79? از کل دندانپزشکان را دندانپزشکان عمومی تشکیل می دهند. این دندانپزشکان تقریبا تمام روشهای دندانپزشکی (به جز روش های پیشرفته دندانپزشکی که نیاز به آموزش، دریافت مدرک تخصصی دارند.را انجام دهند،. دندانپزشکان عمومی در خط مقدم اقدامات تشخیصی و پیشگیری برای عموم مردم خدمت می کنند.
این دندانپزشکان می توانند مراحل اولیه بیماری های دهان و دندان را تشخیص داده و بیماری را قبل از پیشرفت درمان کنند. یک دندانپزشک عمومی همچنین تمام تلاش خود را می کند که در نقش یک پیشگیرنده ظاهر شود و با ارائه آموزش های لازم به بیماران و مردم مانع از بروز مشکلاتی همچون پوسیدگی دندان و سایر مشکلات رایج دیگر در آینده شود. در واقع دندانپزشکان عمومی بیشتر بر روی مساله درمان به موقع و پیشگیری تمرکز دارند.
دندانپزشکان عمومی چه اقداماتی برای بیماران و افراد جامعه انجام می دهند؟
اگر برایتان جای سوال است که دندانپزشکان عمومی به طور روزانه در مطب خود چه اقداماتی برای بیماران و مراجعان خود انجام میدهید میتوانید با خواندن این بخش به پاسخ سوال خود دست پیدا کنید. به طور کلی این دندانپزشکان اقدامات و پروسه های زیر را در مطب های خود برای بیماران انجام می دهند:
- انجام معاینات دندانپزشکی اولیه (شامل تشخیص سرطان اولیه، موارد اورژانسی، چکاپ های دوره ای، معاینات پریودنتال یا لثه ای، معاینات دهان)
- تصویربرداری از دهان، فک و دندان با اشعه ایکس
- تصاویر اختصاصی دندانپزشکی
- اسکن دیجیتال
- ترسیم نمودار درمانی مورد نیاز بیمار و ارجاع او به متخصصان دیگر (در صورت نیاز)
- پر کردن دندان با باندینگ دندان
- نصب انواع روکش دندان شامل روکش تمام سرامیک، فلز سرامیک، زیرکونیا و …
- نصب پل دندانپزشکی
- انجام جراحی لثه
- کاشت ایمپلنت دندان
- کشیدن دندان
- پیوند استخوان
- درمان سندروم TMD (اختلال مفصل گیجگاهی فکی) یا TMJ (مفصل گیجگاهی فکی)
- تجویز گارد دهان و دندان
- درمان غیر مستقیم جهت صاف کردن دندان ها (روش های غیر ارتودنسی)
- سفید کردن دنان ها در فرآیند بلیچینگ دندان
- اتصال سیلانت برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و بزرگسالان
- درمان بوتاکس برای مقابله با میگرن، TMJ
- تجویز یا در نظر گرفتن انواع پروتز دندان شامل دندان مصنوعی
- عصب کشی دندان
- ترمیمی و بیلداپ دندان
- پرکردگی موقت دندان
- کمک به درمان دندان قروچه
- نصب انواع ونیر دندان (شامل لمینت دندان، ونیر کامپوزیت و ….)
سایر وظایف دندانپزشک عمومی
- آموزش نحوه مراقبت از دهان و دندان
- بررسی و تشخیص بیماران از طریق نظارت های معمول و ابزارهایی مانند دستگاه های اشعه ایکس
- مشورت با بیماران در مورد گزینه های درمانی
- اجرای درمان بالینی از شرایط دهان و دندان مانند بیماری لثه و پوسیدگی دندان
- مدیریت و آموزش سایر کارکنان دندانپزشکی یا مدیران دندانپزشکی
- تجهیزات خرید و نگهداری موجودی تجهیزات در صورت نیاز
- به روز کردن تکنولوژی جدید و محصولات جدید که می تواند شرایط بیمار را بهبود بخشد یا درمان کند
- حفظ محیط بهداشتی برای مراقبت و معاینه بیمار
آیا دندانپزشکان عمومی می توانند روش های تخصصی دندانپزشکی را انجام دهند؟
به جز پروسه های رایجی که در بالا نام برده شد، این دندانپزشکان میتوانند روش های پیشرفته تر دندانپزشکی را انجام دهند. اما از آنجا که متخصصان دندانپزشکی چند سال بیشتر از دندانپزشکان عمومی تحصیل کرده اند، بهتر است که برای انجام روش های تحصصی دندانپزشکی مانند ارتودنسی دندان، نصب ایمپلنت دندان، مشکلات پیشرفته لثه و … تنها به متخصصان واجد شرایط اعتماد کرد. در ادامه با مهمترین تخصص های دندانپزشکی آشنا خواهید شد.
متخصص ارتودنسی دندان
متخصص ارتودنسی چند سال اضافه در دانشگاه و محیط های درمانی تحصیل میکند و با رفع ناهماهنگی ها و عدم تراز دندان ها و فک ها با هم میپردازد. این متخصص از دستگاه های متنوعی (ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک، ارتودنسی نامرئی و مرئی) برای صاف کردن و اصلاح مشکلات دندانی استفاده میکند. مشکلاتی که این متخصص میتواند با قدرت و مهارت بالا برطرف کند عبارتند از:
- کج بودن دندان ها
- فاصله بین دندان ها
- جلوزدگی یا عقب زدگی فک ها
- ازدحام و شلوغی دندان ها
- کوچک بودن فک
- انواع مال اکلوژن ها
این متخصص همچنین با انجام رمان ارتودنسی 2 مرحله ای در سنین پایین از بروز مشکلات ناهماهنگی دندان ها جلوگیری میکند و هزینه ارتودنسی احتمالی در آینده را کاهش می دهد.
متخصص ترمیمی و زیبایی دندان
ممکن است که یک دندانپزک عمومی بتواند بخشی از وظایف این متخصص را انجام دهد اما ترمیم و اصلاح طرح لبخند به صورت تخصصی تنها از یک متخصص ترمیمی و زیبایی دندان بر می آید. این متخصص برای بهبود طرح لبخند اقدامات زیر را برای بیماران خود انجام می دهد.
- نصب روکش دندان
- نصب ونیر دندان شامل لمینت دندان
- ترمیم تخصصی دندان با انواع مواد پر کننده
- اینله و انله
- بلیچینگ دندان
- افزایش طول تاج
- عمل زیبایی لثه
- و …
متخصص اندودنتیست
ناحیه ای که این متخصص به صورت تخصصی به درمان و یا مدیرت آن می پردازد پالپ دندان یا بافت نرم دندان است. این بخش شامل عروق خونی و عصبی است. متخصصان اندو به صورت تخصصی به درمان ریشه و عصب کشی می پردازند و دندان ها را همچنان به قوت در داخل دهان حفظ می کنند.